Ангилал: Бие даалт
-------------------------------- МАТЕМАТИК VIII --------------------------------
Дасгал ажил
Анги бүлэг: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Квадрат тэгштгэлийн дискриминант
ТОДОРХОЙЛОЛТ. D = b² - 4ac хэмжигдэхүүнийг ax² + bx + c квадрат гурван гишүүнтийн дискриминант гэж нэрлэнэ.
Дүгнэлт: ax²+bx+c=0 тэгшитгэл
Хэрэв D > 0 бол х 1,2 = -b±b2-4ac2a гэсэн хоёр бодит язгууртай.
Хэрэв D = 0 бол x = -b2a гэсэн ганц бодит язгууртай.
Хэрэв D < 0 бол бодит язгуургүй.
Дасгал 1. Дараахи тэгштгэлийн дискриминантыг бичнэ үү.
Тэгштгэл | Дискриминант |
5х² + 2x - 7 = 0 | D=2² - 4 · 5 · ( - 7) |
х² - 4x + 2 = 0 | |
х²- 8 = 0 | |
х² + 4x + 4 = 0 |
Дасгал 2.
Тэгштгэл | Дискриминант | Хэдэн язгууртай вэ? |
х² + 8x - 20 = 0 | ||
х² + x - 2 = 0 | ||
х² - 4x + 3 = 0 | ||
3х² - 7x + 5 = 0 | ||
- х² - 16x + 64 = 0 | ||
0,2y² +0,4y - 7 = 0 |
----------------------------------- МАТЕМАТИК VIII ------------------------------
Дасгал ажил
Анги бүлэг: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Квадрат тэгшитгэлийн хэлбэрүүд
a≠0, b≠0, c≠0 байх ax²+bx+c=0 квадрат тэгшитгэлийг гүйцэд квадрат тэгшитгэл гэнэ.
a=1, x²+px+q=0 квадрат тэгшитгэлийг эмхтгэсэн квадрат тэгшитгэл гэнэ.
а≠0, b=0, c≠0, ax²+c=0 тэгшитгэлүүдийг гүйцэд биш
а≠0, b≠0, c=0, ax²+bx=0 квадрат тэгшитгэл гэнэ.
Гүйцэд квадрат тэгшитгэлийг эмхтгэсэн квадрат тэгшитгэлд шилжүүлэхдээ тэгшитгэлийнхээ хоёр талыг а тоoнд хувааж шилжүүлнэ.
Жишээлбэл: 2x²-5x+82=0 => 2x²-5x+822 = 02 => 2x²2 - 5x2 + 822 = 02
гүйцэд квадрат тэгшитгэл х² - 2,5x + 41 = 0
эмхтгэсэн квадрат тэгшитгэл
Дасгал 1. a) a² + 6a = 0 б) 16x² - 10x + 1 = 0 в) y² - 8y + 16 = 0
г) 3x² = 7x – 2 д) y² - 0,25 = 0 е) – x ² + 2x + 35 = 0
тэгшитгэлүүдийг нэрээр нь ялгаарай.
гүйцэд квадрат тэгшитгэл | гүйцэд биш квадрат тэгшитгэл | эмхтгэсэн квадрат тэгшитгэл |
Дасгал 2. Гүйцэд квадрат тэгшитгэлийг эмхтгэсэн квадрат тэгшитгэлд шилжүүлээрэй.
5x² - 6x + 1 = 0
– 15y² - 22y – 37 = 0
13 y² + 2y – 9 = 0
3x² = 7x – 2
-x² - 2x = 0